Z tego artykułu dowiesz się:

Marihuana jest używana od tysięcy lat zarówno do celów medycznych, jak i rekreacyjnych, w tym również przez kobiety w ciąży. Jest zażywana w różny sposób, w tym poprzez vaping, dabbing, palenie i spożywanie. Forma uzależnienia od kannabinoidów może pozostać niewykryta podczas ciąży, wpływając znacząco na wynik ciąży oraz okołoporodowe postępowanie położnicze i anestezjologiczne. Używanie marihuany przez kobiety w ciąży służy leczeniu nudności, lęku i bólu. Należy jednak pamiętać, że marihuana przekracza łożysko, dlatego może mieć szkodliwy wpływ na rozwijający się płód. W niniejszym artykule dokonano krótkiego przeglądu anestezjologicznych implikacji rekreacyjnego używania marihuany w ciąży.

Używanie marihuany przez kobiety w ciąży – co mówią statystyki?  

Odsetek kobiet używających marihuany w czasie ciąży wzrósł z 2,37% w 2002 r. do 3,85% w 2014 r. Wyniki zostały opublikowane przez National Surveys of Drug Use and Health. W populacji Kaiser, w której powszechna była samokontrola i badania toksykologiczne moczu, wskaźnik używania wynosił 7,1% w 2016 r. Ponad połowa kobiet używających marihuany została zidentyfikowana tylko dzięki badaniom toksykologicznym.  

Kobiety w ciąży donoszą o ciągłym stosowaniu leków celem łagodzenia nudności, bólu i leczenia zaburzeń psychicznych, jak lęk i depresja. W badaniu przekrojowym  

  • 63% kobiet zgłosiło, że używają marihuany w celu łagodzenia depresji i lęku 
  • 60% badanych kobiet w ciąży zgłosiła używanie marihuany w celu łagodzenia bólu   
  • Tylko 39% kobiet, które aktualnie używają marihuany, zgłosiło, że używa jej dla zabawy lub rekreacji 
Growth
Odsetek kobiet używających marihuany w czasie ciąży wzrósł z 2,37% w 2002 r. do 3,85% w 2014 r.

W populacji Kaiser, w której powszechna była samokontrola i badania toksykologiczne moczu, wskaźnik używania wynosił 7,1% w 2016 r.

Jaką rolę podczas ciąży odgrywa układ endokannabinoidowy?

Układ endokannabinoidowy odgrywa ważną rolę w implantacji i utrzymaniu ciąży 

  • W miejscu implantacji ciąży dochodzi do ekspresji niskiego poziomu anandamidu– endogennego kannabinoidu.  
  • W sąsiednich miejscach dochodzi do ekspresji wyższego poziomu anandamidu, co zapewnia wysoce zsynchronizowaną komunikację pomiędzy zarodkiem a endometrium.  
  • Utrzymanie równowagi pomiędzy syntezą i degradacją anandamidu jest wymagane dla pomyślnego przejścia zarodka przez jajowód i implantacji. 
Ciąża
Kilka zespołów badawczych wykazało w badaniach, że wyższy poziom anandamidu wiąże się z poronieniem i niskim poziomem progesteronu 

  • W życiu płodowym receptor CB1 odgrywa istotną rolę w rozwoju mózgu, regulując różnicowanie się progenitorów neuronalnych w neurony 
  • Kieruje również migracją aksonów i synaptogenezą 

W 2 tygodniu ciąży u myszy i 19 tygodniu ciąży u ludzi płód ma już kompletny zestaw receptorów kannabinoidowych. Posiadając wiedzę na temat układu endokannabinoidowego, można w rezultacie zrozumieć, jak manipulowanie nim poprzez prenatalne podawanie egzogennych kannabinoidów może wpływać na potomstwo. 

Jaki związek z negatywnymi wynikami ciąży ma palenie marihuany? 

Dwa zespoły badawcze: Conner i wsp. oraz Gunn i wsp. przyjrzeli się temu zagadnieniu przeprowadzając niegdyś pewne metaanalizy. Gunn i współpracownicy stwierdzili związek między używaniem marihuany w okresie prenatalnym a niedokrwistością, małą masą urodzeniową <2500gms. Nie wykryto związku z porodem przedwczesnym. W drugiej metaanalizie Conner i współpracownicy oceniali czy używanie marihuany przez kobiety w ciaży wiąże się z niską masą urodzeniową lub porodem przedwczesnym <37 tygodnia ciąży. We wstępnych łącznych szacunkach stwierdzono związek z niską masą urodzeniową i porodem przedwczesnym. Jednak po skorygowaniu o czynniki zakłócające, takie jak używanie tytoniu, nie stwierdzono związku między jakimkolwiek używaniem marihuany a niską masą urodzeniową lub porodem przedwczesnym. W zaplanowanej subanalizie kobiet zgłaszających umiarkowane lub duże używanie marihuany, stwierdzono związek zarówno z niską masą urodzeniową, jak i z porodem przedwczesnym. 

Gunn i współpracownicy stwierdzili związek między używaniem marihuany w okresie prenatalnym a niedokrwistością, małą masą urodzeniową <2500gms. Nie wykryto związku z porodem przedwczesnym. 

Czy używanie marihuany przez kobiety w ciąży ma wpływ na wzrost płodu? 

Wspomniane wyżej metaanalizy wykazują związek między używaniem marihuany a niską masą urodzeniową. Co ważne, Conner i współpracownicy zaobserwowali ten związek tylko w przypadku intensywnego używania marihuany. Związek między zaburzonym wzrostem płodu a prenatalnym używaniem marihuany został również stwierdzony w raporcie National Academy of Sciences. Taki związek jest biologicznie prawdopodobny, ponieważ układ endokannabinoidowy odgrywa istotną rolę w implantacji ciąży i tworzeniu łożyska. 
Ciąża

Czy używanie marihuany przez kobiety w ciąży ma związek z przedwczesnym porodem? 

Przedwczesny poród poniżej 37 tygodnia jest często opisywany w literaturze dotyczącej marihuany i ciąży. Jednak dane dotyczące tego wyniku są niespójne. Chociaż Conner i współpracownicy nie stwierdzili związku pomiędzy jakimkolwiek używaniem marihuany a porodem przedwczesnym, istniał związek pomiędzy INTENSYWNYM używaniem marihuany a porodem przedwczesnym. Należy zauważyć, że większość badań uwzględnionych w metaanalizach nie klasyfikowała porodu przedwczesnego jako spontanicznego lub jatrogennego. 

Trzy zespoły badawcze w swoich analizach wykazały związek między używaniem marihuany a spontanicznym porodem przedwczesnym. Pierwsza z nich to badanie obserwacyjne przeprowadzone przez Dekkera i współpracowników na kobietach nieródkach. Kobiety, które używały marihuany przed ciążą, miały zwiększone prawdopodobieństwo spontanicznego porodu przedwczesnego z nieuszkodzonymi błonami płodowymi. Analiza Saurel-Cubizolles’a i wsp. wykazała zwiększone ryzyko spontanicznego porodu przedwczesnego wśród kobiet używających marihuany w porównaniu z kobietami nieużywającymi. Związek ten nie był już jednak istotny, gdy oceniano kobiety używające tylko marihuany i nieużywające tytoniu. Wreszcie, Leemaqz i współpracownicy stwierdzili zwiększone ryzyko spontanicznego porodu przedwczesnego po skorygowaniu o ekspozycję na tytoń.

Conner i współpracownicy nie stwierdzili związku pomiędzy jakimkolwiek używaniem marihuany a porodem przedwczesnym, istniał związek pomiędzy INTENSYWNYM używaniem marihuany a porodem przedwczesnym.

Czy używanie marihuany w czasie ciąży może być powodem porodu martwego płodu? 

Istnieje stosunkowo niewielka liczba dowodów dotyczących martwych urodzeń i używania marihuany w okresie prenatalnym. Wynika to przede wszystkim z faktu, że w wielu istniejących badaniach nie uwzględniono porodu martwego płodu. Poród martwego płodu i zgon okołoporodowy zostały uwzględnione jako wyniki drugorzędne w metaanalizie Connera i współpracowników. Używanie marihuany przez kobiety w ciąży było związane z porodem martwego płodu, ale nie ze zgonem okołoporodowym. Gunn i współpracownicy również nie stwierdzili związku ze śmiertelnością okołoporodową. 
Joint

Jaki związek ma używanie marihuany podczas ciąży z występowaniem anomalii wrodzonych? 

Metaanaliza Gunn’a i wsp. nie wykazała związku między używaniem marihuany a wrodzonymi wadami wrodzonymi. Nie ma wystarczających dowodów na istnienie związku między używaniem marihuany a jakimikolwiek konkretnymi wadami wrodzonymi. Wiele badań oceniających wpływ marihuany na embriogenezę nie precyzuje, czy używanie jej miało miejsce w krytycznym okresie rozwoju. Ponadto większość z nich jest obciążona błędem pamięci, ponieważ używanie marihuany ustalane jest na podstawie samooceny w okresie poporodowym.  

Podsumowanie

Reasumując, z roku na rok, coraz większa liczba kobiet decyduje się na używanie marihuany w czasie ciąży, zarówno w celach leczniczych, jak i rekreacyjnych. Manipulowanie układem endokannabinoidowym u człowieka, może mieć znaczący wpływ na potomstwo. Wiele zespołów badawczych wykazało, że używanie marihuany w czasie ciąży, może skutkować niższą masą urodzeniową lub porodem przedwczesnym. Nie ma również wystarczających dowodów na to, że używanie marihuany w czasie ciąży może skutkować urodzeniem martwego płodu. Brakuje również dowodów na potwierdzenie tezy o związku między używaniem marihuany a występowaniem jakichkolwiek anomalii wrodzonych. Wiadomo natomiast, że marihuana od tysięcy lat stosowana jest w celu złagodzenia bólu, nudności i zaburzeń lękowych. Coraz więcej kobiet będących w ciąży decyduje się więc na stosowanie tej znanej metody leczenia tych dolegliwości. 

Miłośniczka przyrody, biolog z pasji i wykształcenia, wyspecjalizowana w bioanalityce. Zakochana w świecie tatuaży, zainteresowana światem piłki nożnej, aktywnie zgłębiająca i poszerzająca wiedzę na temat konopi

Wiktoria Frejlich

Źródła

1. Kuczkowski K. M., 2004, Marijuana in pregnancy, Annals Academy of Medicine, Review Article, 33(3), 336-339. 

2. Metz T. D., Borgelt L. M., 2018, Marijuana use in pregnancy and while breastfeeding, Obstet Gynecol, HHS Public Access, Author Manuscript, 132(5), 1198-1210. 

3. Metz T. D., Stickrath E. H., 2015, Marijuana use in pregnancy and lactation: a review of the evidence, American Journal of Obstetrics & Gynecology, Expert Review, 10(1016), 761-776. 

4. De Moraes Barros M. C., Gunsburg R., De Araujo Peres C., Mitsuhro S., Chalem E., Laranjera R. R., 2016, Exposure to marijuana during pregnancy alters neurobehavior in the early neonatal period, The Journal of Pediatrics, Composite International Diagnostic Interview, 10(1016), 781-786.