Z tego artykułu dowiesz się:
W ostatnim czasie można zauważyć rosnącą popularność marihuany. Przejawia się to między innymi przeprowadzaniem badań, które dokładnie sprawdzają oddziaływanie zawartych w konopiach kannabinoidów na ludzki organizm. Tym razem poruszę temat wpływu marihuany na neuroprzekaźnik jakim jest dopamina, która odpowiad za nawyki i nagrodę.
Czym jest dopamina ?
Dopamina jest ważnym neuroprzekaźnikiem w ośrodkowym układzie nerwowym. Bierze udział w kluczowych funkcjach, takich jak uczenie się, pamięć, kontrola motoryczna i poszukiwanie nagrody. Odgrywa ona zasadniczą rolę w regulowaniu tych aspektów ludzkiego życia. Ponadto, wzrost tej cząsteczki może również wywoływać doznania przyjemności i euforii. Większość używek, które są używane rekreacyjnie, w tym konopie indyjskie, tworzy przyjemne stany, zwiększając poziom dopaminy. Mimo to, chociaż jest przyjemny (a dla niektórych nawet terapeutyczny) wzrost dopaminy może również prowadzić do problemów. Na dłuższą metę może osłabić naturalne funkcjonowanie dopaminy w mózgu.
Dopamina odgrywa również istotny wpływ na układ hormonalny – między innymi reguluje wydzielanie hormonu wzrostu, prolaktyny, oddziałuje ponadto na układ limbiczny, kontrolując procesy psychiczne oraz emocjonalne.
Dlaczego dopamina ma znaczenie dla użytkowników konopi ?
Dopamina jest cząsteczką najlepiej znaną ze swojej kluczowej roli jaką odgrywa w odczuwaniu przyjemności, sukcesu i dobrego samopoczucia. Kiedy nasz system dopaminowy funkcjonuje dobrze- dzieje się coś pozytywnego. Zalewają nas dobre uczucia. Nic więc dziwnego, że wiele popularnych używek rekreacyjnych, w tym konopie indyjskie, działa poprzez zwiększenie poziomu tej cząsteczki. Niestety, systemy dopaminergiczne, które nie funkcjonują dobrze, są związane z zaburzeniami takimi jak ADHD, depresja, a nawet uzależnienie od narkotyków. Co ciekawe, kannabinoidy, mogą wpływać na poziom dopaminy. Oznacza to, że zrozumienie, w jaki sposób marihuana wpływa na dopaminę (i odwrotnie) jest niezbędne do zrozumienia, w jaki sposób marihuana może wpłynąć na użytkowników konopi.
Po zażyciu marihuany dochodzi do blokowania neuroprzekaźnika zwanego GABA, który tłumi wydzielanie dopaminy. W skutek tego jej ilość się zwiększa. Działają tu zawarte w marihuanie kannabinoidy, podobnie jak dzieje się to w przypadku kannabinoidów wytwarzanych przez mózg.
Dopamina i układ endokannabinoidowy
Konopie indyjskie mogą wpływać na poziom dopaminy, ponieważ system, z którym wchodzi w interakcje – układ endokannabinoidowy – jest zaangażowany w funkcję tego neuroprzekaźnika. System endokannabinoidowy to naturalna część ludzkiego ciała. Składa się z: receptorów, substancji chemicznych wchodzących w interakcje z tymi receptorami ( endokannabinoidy) oraz enzymów, które usuwają endokannabinoidy, gdy nie są już potrzebne. Ten złożony system ma receptory w całym ciele. Duża gęstość receptorów znajduje się w mózgu. Receptory kannabinoidowe nie występują w pniu mózgu i rdzeniu przedłużonym a zatem nie da sie przedawkowac marihuany, czy „zajarać na śmierć”. ECS znany jest z utrzymywania homeostazy wielu funkcji organizmu. Odgrywa on również rolę regulacyjną w układzie dopaminergicznym.
Chociaż procesy te są naturalną częścią ludzkiego funkcjonowania to fitokannabinoidy zawarte w konopiach są w stanie wiązać się z tymi samymi receptorami endokannabinoidowymi. Jednym z tych efektów jest zwiększenie poziomu dopaminy.
Receptory kannabinoidowe nie występują w pniu mózgu i rdzeniu przedłużonym, a zatem nie da sie przedawkowac marihuany czy „zajarać na śmierć”.
Nagradzający efekt dopaminy
Jednym z najważniejszych czynników, jeśli chodzi o dopaminę i konopie, jest nagradzające działanie dopaminy. Jest ona zaangażowana w przyjemne uczucia, takie jak szczęście i błogostan. Wzrost dopaminy wiąże się z zalewem euforii, a także motywacją, czujnością i skupieniem. Bierze również udział w kontrolowanych ruchach, krytycznym myśleniu i zachowaniach seksualnych. Oczywiście dopamina odgrywa ważną rolę w motywowaniu ludzi do robienia wszelkiego rodzaju rzeczy, od pracy i nauki, po seks i jedzenie. Dobre uczucia, które czerpiesz z seksu, jedzenia czegoś pysznego, zdobywania czegoś, na co ciężko pracowałeś, są powiązane z satysfakcjonującymi efektami dopaminy. A kiedy to uzyskujemy, motywuje nas to do dalszego robienia tego, co nas tam zaprowadziło.
W rzeczywistości wszystkie używki rekreacyjne (legalne lub nielegalne) wywołują przyjemne uczucia. Po części poprzez zwiększenie stężenia dopaminy. Stymulowanie tych pozytywnych, a nawet euforycznych uczuć z pewnością jest przyjemne, a czasem nawet pomocne. Niestety, tu sprawdza sie stare przyslowie: „ Co za dużo to niezdrowo”. Zbyt duża zewnętrzna stymulacja dopaminy może prowadzić do uzależnienia. Kiedy tak się dzieje, naturalny system dopaminowy zostaje stępiony przez tak duże potęgowanie zewnętrzne. Domaga się „więcej” i w ten sposób zaczyna się uzależnienie od wielu rodzajów narkotyków.
Czy konopie uwalniają dopaminę i jakie są skutki?
CBD podnosi poziom anandamidu w mózgu, który jest jednym z naturalnie występujących w organizmie kannabinoidów. Anandamid pomaga w regulacji poziomów innych substancji chemicznych w mózgu, w tym dopaminy i serotoniny. Poprzez ten efekt pomaga zwiększyć poziom dopaminy w organizmie. Najpopularniejsza aktywna substancja chemiczna konopi THC, ma skomplikowany związek z układem dopaminowym. Chociaż wykazano, że prowadzi do wzrostu poziomu dopaminy, może również prowadzić do spadku. Konopie indyjskie mogą mieć dwufazowy wpływ na dopaminę. Oznacza to, że małe dawki mogą zwiększać dopaminę, ale większe dawki mogą ją w rzeczywistości zmniejszyć.
Ale konopie nie stymulują bezpośrednio uwalniania dopaminy, jak narkotyki, takie jak kokaina lub metamfetamina. Zamiast tego te dwa systemy (endokannabinoid i dopamina) współpracują ze sobą w złożony, ale zintegrowany sposób. THC bezpośrednio nie stymuluje „naszej cząsteczki”. Pośrednio zwiększa jej uwalnianie poprzez blokowanie GABA, która normalnie hamuje dopaminę uniemożliwiając jej wykonywanie swojej pracy. Zmniejszenie GABA pozwala większej ilości dopaminy na „zalanie systemu” bez tylu barier.
Jakie są skutki wzrostu dopaminy po zastosowaniu konopi?
W krótkim okresie wpływ marihuany na dopaminę może prowadzić do euforycznej fali szczęśliwych i przyjemnych uczuć. Ale dla niektórych, zwłaszcza przy wysokich dawkach lub przy długotrwałym stosowaniu, konopie indyjskie mogą w rzeczywistości nasilać lęk. Może być czynnikiem leżącym u podstaw zdolności THC do wywoływania tymczasowych zaburzeń pamięci roboczej, motywacji i wydajności poznawczej. Mówi się, ze THC „podbija” nastrój, wiec należy zwracać szczególną uwagę na dawki i stężenie THC u osob z obniżonym nastrojem lub depresja.
Na dłuższą metę zażywanie konopi wiąże się z osłabieniem funkcji dopaminy. Innymi słowy, częste używanie marihuany może sprawić, że organizm sam przestanie wytwarzać jej tyle ile powinien. Może to następnie prowadzić do bardziej negatywnych uczuć. Zachęca to do większego używania konopi, a tym samym może stworzyć warunki do uzależnienia.
Wiele badań wykazało powiązania między niższą funkcją dopaminy u użytkowników konopi, którzy spełniają kliniczne kryteria uzależnienia. Ponadto wskazuje na więcej negatywnych emocji i deficytów w funkcjonowaniu poznawczym i pamięci roboczej. Jednak nadal nie jest jasne w większości badań, czy ta stępiona funkcjonalność została spowodowana przez konopie indyjskie, czy po prostu motywuje do używania konopi indyjskich.
Mówi się, ze THC „podbija” nastrój, wiec należy zwracać szczególną uwagę na dawki i stężenie THC u osob z obniżonym nastrojem lub depresja.
I chociaż wpływ kannabinoidów na układ dopaminergiczny był szeroko badany, niewiele wiadomo o odwrotnej sytuacji – o wpływie, jaki może mieć dopamina na układ endokannabinoidowy. Wykazano, że neurony dopaminy modulują syntezę i uwalniają kilka endokannabinoidów. Ale wpływ na to, jak dopamina i leki zwiększające jej poziom oddziaływują na nasz ECS, pozostaje w większości niezbadany.
Choroby związane z dopaminą i układem endokannabinoidowym
Wiemy już, że dopamina odgrywa niezwykle ważną rolę w organizmie człowieka. Pełni funkcję neuroprzekaźnika wpływając na wiele procesów. Odgrywa istotny wpływ na układ hormonalny. Dodatkowo oddziałuje na układ limbiczny, kontrolując procesy psychiczne oraz emocjonalne. Stwierdzono, że zmiany aktywności i ilości neuronów dopaminowych w mózgu mogą doprowadzić do uzależnień, zaburzeń hormonalnych oraz wielu poważnych schorzeń neurologicznych. Należą do nich m.in.: pląsawica, choroba Parkinsona, schizofrenia oraz zaburzenia psychiczne. Warto dodać do tego złożonego opisu, że istnieje kilka chorób związanych z niedoborami lub zaburzeniami zarówno w układzie endokannabinoidowym, jak i dopaminowym. Istnieje zatem ryzyko używania konopi indyjskich, ale sugeruje również w jaki sposób konopie mogą być pomocne. Dzięki dwufazowym efektom -marihuana często ma zdolność do zmiany kierunku.
ADHD ” zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi”
Kolejnym stanem związanym z niedoborami w układzie dopaminy i endokannabinoidu jest ADHD:
Pacjenci, którzy cierpią z tego powodu, mają wyraźne upośledzenie zarówno sygnalizacji dopaminy, jak i endokannabinoidów. Ale konopie faktycznie wydają się pomagać w tym stanie, w rzeczywistości zwiększając koncentrację i motywację, zamiast ją zmniejszać (jak widzimy w zdrowych kontrolach). Kiedy te systemy nie pracują prawidłowo, kannabinoidy mogą pomóc w wyregulowaniu i poprawnym funkcjonowaniu tych dwóch obszarów i wprowadzić stan homeostazy w organizmie.
Dyplomowana terapeutka konopna, trener personalny. Założycielka Ãnanda Hemp, gdzie łączy konopie z kompleksową opieką holistyczną. Wielbicielka i propagatorka rozwoju świadomości jak żyć w pełnym zdrowiu, szczęściu i harmonii.
Źródła
Przednia neuronauka synaptyczna. Opublikowano 2021 czerwca
Klein MO, Battagello DS, Cardoso AR, Hauser DN, Bittencourt JC, Correa RG. Dopamina: funkcje, sygnalizacja i związek z chorobami neurologicznymi.
Mądry RA, Robble MA. Dopamina i uzależnienie.
Bloomfield, MA, Ashok, AH, Volkow, ND i Howes, OD (2016). Wpływ Δ9-tetrahydrokannabinolu na układ dopaminowy.
Oleson, E.B. i Cheer, J.F. (2012). Mózg na kannabinoidach: rola uwalniania dopaminy w poszukiwaniu nagrody. Perspektywy Cold Spring Harbor w medycynie.