Zmiany w klasyfikacji konopi w Polsce

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest grupa VI-N środków odurzających?
• Na czym polegała Decyzja ONZ w sprawie konopi?
• Jakie znaczenie ma zmiana przepisów?
• O innych zmianach prawnych w zakresie konopi

Usunięcie marihuany z grupy IV-N

O co całe zamieszanie? 27 stycznia 2022 r. Minister Zdrowia Adam Niedzielski zmienił przy pomocy rozporządzenia klasyfikację marihuany (ziela konopi innych niż włókniste i żywicy konopi), usuwając ją z wykazu grupy IV – N środków odurzających. W grupie tej znajdują się najbardziej ryzykowne substancje, nie posiadające żadnego zastosowania w leczeniu ludzi. Co więcej, rozporządzenie weszło już  w życie. Obowiązuje od 19.02.2022 r.

W polskim prawodawstwie w zakresie polityki antynarkotykowej obowiązuje Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r.  Wykaz i podział substancji regulowanych jej przepisami zawarty jest w załącznikach do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych z dnia 17 sierpnia 2018 r. Polskie przepisy są praktycznie odzwierciedleniem Jednolitej Konwencji ONZ ds. środków odurzających z 1961 r., gdzie środki odurzające podzielone są na 4 grupy w zależności od ich potencjału uzależniającego, szkodliwości dla zdrowia (od I-N do IV-N) oraz wykorzystania w medycynie. Ziele konopi innych niż włókniste  dotychczas (w ww. Konwencji ONZ oraz w polskim prawodawstwie znajdywało się w grupie IV-N jako środek, który wymaga zaostrzonej kontroli i który (prawnie) wykorzystywać można było tylko w celu badań i lecznictwa zwierząt. A i to pod ściśle określonymi warunkami. W tej samej grupie znajdują się między innymi heroina czy dezomorfina – znana w Rosji jako krokodyl, która zabiła kilkaset osób.

Zgadza się drodzy pacjenci – przez kilka (dziesiąt) lat byliście leczeni narkotykiem i stosowaliście lek przeznaczony tylko dla zwierząt, a wszyscy weekendowi palacze byli równi heroinistom. Niestety, nie jest to przenośnia. 

Dlatego raz jeszcze uznanie dla Ministra Zdrowia, który w dniu 27.01.2022 r.,  wydał rozporządzenie zmieniające  rozporządzenie w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych z dnia 17 sierpnia 2018 r., Usunął niniejszym z wykazu środków odurzających grupy IV-N „ZIELE KONOPI INNYCH NIŻ WŁÓKNISTE” oraz „ŻYWICĘ KONOPI”. Pozostały one jednak w wykazie środków odurzających w grupie I-N, które zgodnie z przepisem art 33 § 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii mogą być używane wyłącznie w celach medycznych, przemysłowych lub prowadzenia badań.

Decyzja Komisji ONZ z 02.12.2020 r.

Jest to pokłosie Decyzji Komisji ONZ z 20.12.2020r. . dotyczącej usunięcia marihuany z listy najbardziej ryzykownych narkotyków. Zestawienie konopi z substancjami silnie uzależniającymi, takimi jak heroina czy tiofentanyl, od dawna nie znajdowało żadnego uzasadnienia. Poprawka w wykazie była konieczna i wymagana zarówno na szczeblu ONZ jak i w prawodawstwie krajowym. Była też spójna z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia z 2019 r. w zakresie klasyfikacji marihuany.

Ww. Decyzja Komisji ONZ odbiła się szerokim echem w branży konopnej oraz mass mediach na całym świecie, bowiem Jednolita Konwencja ONZ z 1961 roku o środkach odurzających jest, (a przynajmniej powinna być) dla jej sygnatariuszy wyznacznikiem głównych kierunków krajowych polityk narkotykowych.

O czym polski ustawodawca stanowi wprost w przepisie art. 44 f Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

I tak po ponad roku od decyzji Komisji ONZ, Minister Zdrowia wypełnił dyspozycję ww. przepisu – uwzględniając postanowienia Jednolitej Konwencji Narodów Zjednoczonych zmienionej Decyzją Komisji z dnia 02.12.2020 r.

Znaczenie zmiany 

Akt prawny Ministra Zdrowia ma dwojakie znaczenie. Z jednej strony ma wymiar symboliczny.  Jest bowiem zwycięstwem zwolenników liberalizacji polityki narkotykowej oraz świata nauki. Politycy, co bardzo cieszy, powoli dają się przekonywać, że międzynarodowe i krajowe przepisy narkotykowe są przestarzałe, a co ważniejsze – wewnętrznie sprzeczne.

Dotychczasowa oczywista, wewnętrzna sprzeczność przepisów ustawy o przeciwdziałniu narkomanii  polegała na tym, że ziele konopi innych niż włókniste oraz żywica konopi znajdowały się w wykazie środków odurzających grupy IV-N zawierającym (zgodnie z treścią art.33 ust.2 uopn) środki, które mogą być wykorzystywane jedynie w lecznictwie zwierząt oraz w celu prowadzenia badań (a więc nie mające zastosowań medycznych), a jednocześnie przepis art. 33a ww. ustawy stanowi iż to samo ziele konopi może stanowić surowiec farmaceutyczny, dopuszczony do obrotu na terenie RP.

Zmiana nie jest tylko symboliczna,. Przede wszystkim – wytrąca ona z rąk argument wszystkim przeciwnikom liberalizacji przepisów dot. narkotyków. Dotychczas mogli opierać oni swoją argumentację na przestarzałych i niespójnych przepisach, wsadzających marihuanę, heroinę i krokodyla do jednego worka. 

Będzie to dodatkowy argument w sprawach karnych – np. w zakresie opinii biegłych czy to psychiatrów – opisujących drastyczne skutki uzależnienia od konopi i ich potencjału uzależniającego czy to z zakresu fizykochemii – a w których właśnie umiejscowienie marihuany w grupie IV -N często jest podnoszone.

Dlatego każdy użytkownik konopi oraz prawnik zajmujący się tą tematyką powinien wiedzieć o tych zmianach, a tym czasem pomimo obowiązywania zmienionego aktu od połowy lutego – media i politycy milczą.

Ostatnie zmiany prawne w zakresie konopi

Wprowadzona przez Ministra Zdrowia zmiana w klasyfikacji marihuany najprawdopodobniej wzmocni dalsze badania nad właściwościami konopi, w tym tej zawierającej wysokie stężenie delta -9-THC oraz działania prolegalizacyjne, które nabierają coraz to szybszego tempa.

Ponadto ww. przepisy będąc sprzyjać prężnie rozwijającej się branży konopnej.

Coś nam mówi, że rok 2022 będzie należał do konopi 🙂 

Warto dodać, że:

1. w dniu 25.03.2022 r. Ustawę o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii autorstwa posłów PiS i Kukiz-15 (Ustawa posła Sachajko) przekazano do odpisu Prezydentowi – Ustawa m.in. podnosząca poziom stężenia THC w konopiach włóknistych do 0,3 %;
2. Komisja Europejska w dniu 14 marca 2022 r. znowelizowała rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów delta-9-tetrahydrokanabinolu (Delta-9-THC) w nasionach konopi i produktach z nich otrzymanych. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, normy delta-9 THC w oleju z nasion konopi mają zostać ustalone na poziomie 7,5 mg/kg, podczas gdy poziom THC w suchej żywności konopnej (mąka, białko w proszku, nasiona, przekąski) będzie wynosić 3,0 mg/kg. – przepisy będą obowiązywały we wszystkich krajach członkowskich.

Podstawa prawna

Na podstawie art. 44f ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2020 r. poz. 2050 oraz z 2021 r. poz. 2469) zarządza się, co następuje:

§ 1 W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 406 i 518) wprowadza się następujące zmiany:

1. (…),
2. (…)
3. w załączniku nr 2 do rozporządzenia ,,WYKAZ ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH Z PODZIAŁEM NA GRUPY, O KTÓRYCH MOWA W ART. 31 USTAWY Z DNIA 29 LIPCA 2005 R. O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII, ORAZ ZE WSKAZANIEM ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH GRUPY IV-N DOPUSZCZONYCH DO STOSOWANIA W LECZNICTWIE ZWIERZĄT ZGODNIE Z ART. 33 UST. 2 TEJ USTAWY” w części:
4. (…),
5. ,,4. ŚRODKI ODURZAJĄCE GRUPY IV-N” w tabeli uchyla się lp. 11 i lp. 17;

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

Art. 31 [Podział środków odurzających] 

1. Środki odurzające dzieli się na grupy I-N, II-N, III-N i IV-N w zależności od stopnia ryzyka powstania uzależnienia w przypadku używania ich w celach innych niż medyczne oraz zakresu ich stosowania w celach medycznych.

2.(uchylony)

Art. 33 [Dozwolone używanie środków odurzających i substancji psychotropowych]

1. Środki odurzające grup I-N i II-N oraz substancje psychotropowe grup II-P, III-P i IV-P mogą być używane wyłącznie w celach medycznych, przemysłowych lub prowadzenia badań.

2. Substancje psychotropowe grupy I-P mogą być używane wyłącznie w celu prowadzenia badań, a środki odurzające grupy IV-N wyłącznie w celu prowadzenia badań oraz w lecznictwie zwierząt – w zakresie wskazanym w przepisach wydanych na podstawie art. 44f.

Art. 44f [Delegacja ustawowa] Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) wykaz substancji psychotropowych z podziałem na grupy, o których mowa w art. 32,

2) wykaz środków odurzających z podziałem na grupy, o których mowa w art. 31, oraz ze wskazaniem środków odurzających grupy IV-N dopuszczonych do stosowania w lecznictwie zwierząt zgodnie z art. 33 ust. 2,

3) wykaz nowych substancji psychoaktywnych

– uwzględniając postanowienia Konwencji Narodów Zjednoczonych oraz decyzji, o których mowa w art. 4 pkt 25 i 26, albo ocenę lub rekomendację Zespołu, mając na uwadze wpływ tych substancji na zdrowie lub życie ludzi lub możliwość spowodowania szkód społecznych oraz konieczność działań